İnfazın Ertelenmesi Şartları (İnfaz K. md.17)
Kesinleşmiş hapis cezasının infazının ertelenmesi, 5275 sayılı Ceza İnfaz Kanunu md.17’de düzenlenmiştir. İnfazın ertelenmesi kararı, hükümlünün başvurusu üzerine hapis cezasının infaza verildiği yerin infaz savcılığı tarafından alınır.
İnfazın ertelenmesi kararı verilebilmesi için hükümlünün çağrı üzerine kendiliğinden gelerek infaz savcılığına başvurması gerekir. Hükümlü hakkında yakalama kararı çıkarıldıktan sonra yapılan infazın ertelenmesi başvuruları reddedilir.
İnfazın Ertelenmesi Sebepleri
Hükümlü aşağıdaki hallerde cezaevine girmeden infazın ertelenmesi talebinde bulunabilir:
1.- Akıl Hastalığı Nedeniyle İnfazın Ertelenmesi: Akıl hastalığı, hem ceza ehliyetini hem de cezanın infazını etkileyen hukuki sonuçlar doğurur. Akıl hastalığına tutulan hükümlünün cezasının infazı geriye bırakılır ve hükümlü, iyileşinceye kadar sağlık kurumunda koruma ve tedavi altına alınır. Hastenede geçen süreler cezaevinde geçmiş sayılır (5275 Sayılı İnfaz Kanunu m.16/1). Akıl hastalığı teşkil etmeyen ruhsal rahatsızlıklar, hükümlüye, cezanın infazını ertelenmesini talep hakkı vermez.
2.- Diğer Hastalıklar Sebebiyle İnfazın Ertelenmesi: Akıl hastalığı dışında diğer hastalıkları olan hükümlü hakkındaki hapis cezasının infazı, hükümlünün hayatı için kesin bir tehlike teşkil ediyorsa cezanın infazı iyileşinceye kadar geri bırakılır (5275 Sayılı İnfaz Kanunu m.16/2). Hükümlünün hayatı açısından risk teşkil etmese bile hasta hükümlülerin cezasının infazına, resmî sağlık kuruluşlarının mahkûmlara ayrılan bölümlerinde devam olunur.
3.- Ağır Hastalık ve Engellilik Sebebiyle İnfazın Ertelenmesi: Hükümlünün hayatı için risk teşkil etmese bile; maruz kaldığı ağır bir hastalık veya engellilik nedeniyle ceza infaz kurumu koşullarında hayatını yalnız idame ettiremeyen ve toplum güvenliği bakımından ağır ve somut tehlike oluşturmayacağı değerlendirilen mahkûmun cezasının infazı iyileşinceye kadar geri bırakılabilir (5275 Sayılı İnfaz Kanunu m.16/6).
4.- Gebelik ve Doğum Nedeniyle İnfazın Ertelenmesi: Hapis cezasının infazı, hamile olan veya doğurduğu tarihten itibaren altı ay geçmemiş bulunan kadınlar hakkında geri bırakılır. Çocuk ölmüş veya anasından başka birine verilmiş olursa, doğumdan itibaren iki ay geçince ceza infaz olunur (5275 Sayılı İnfaz Kanunu m.16/4). Kapalı ceza infaz kurumuna girdikten sonra gebe kalanlardan koşullu salıverilmesine altı yıldan fazla süre kalanlar ile eylem ve tutumları nedeniyle tehlikeli sayılanlar hakkında dördüncü fıkra hükümleri uygulanmaz. Bu kişilerin cezasının dördüncü fıkradaki gibi infazın ertelenmesi için öngörülen süreyi, ceza infaz kurumlarında kendileri için düzenlenen uygun yerlerde geçirirler.
5.- Hükümlünün Kişisel İstemiyle İnfazın Ertelenmesi: Hükümlü, kişisel bazı nedenlerle de infazın ertelenmesi talebinde bulunabilir. Kanun, cezaevindeki hükümlü hakkında infaza ara verilebilmesi için bazı nedenler (hastalık, ölüm, maluliyet, ticari faaliyet vs.) aramasına rağmen, henüz cezaevine girmemiş hükümlüler için infazın ertelenmesi talebinin gerekçelerini sınırlamamıştır. Hükümlü, makul herhangi bir gerekçe göstererek infazın ertelenmesi talebinde bulunabilir.
Hastalıklar nedeniyle infazın geri bırakılması kararı, Adli Tıp Kurumunca düzenlenen ya da Adalet Bakanlığınca belirlenen tam teşekküllü hastanelerin sağlık kurullarınca düzenlenip Adli Tıp Kurumunca onaylanan rapor üzerine, infazın yapıldığı yer Cumhuriyet Başsavcılığınca verilir (5275 sayılı Kanun m.16/3).
Hükümlünün Kişisel İstemiyle İnfazın Ertelenmesi Koşulları
İnfazın Ertelenmesi İçin Ceza Süresi Şartı
Hükümlünün istemiyle infazın ertelenmesi koşulları, suçun kasten veya taksirle işlenmesine göre değişmektedir. Kanuna göre, kasten işlenen suçlarda 3 yıl, taksirle işlenen suçlarda ise 5 yıl veya altındaki hapis cezalarının infazı ertelenebilir. Hapis cezası, bu süreleri aşıyorsa infazın ertelenmesi kararı verilmesi mümkün değildir.
Kasten İşlenen Bazı Suçlar: Dolandırıcılık Suçu, Bilişim Suçları, Şantaj Suçu, Kişiyi Hürriyetinden Yoksun Bırakma Suçu, Kasten Adam Öldürme Suçu, Hırsızlık Suçu, Mala Zarar Verme Suçu, Güveni Kötüye Kullanma Suçu, Kasten Adam Yaralama Suçu, Tehdit Suçu, Özel Belgede Sahtecilik Suçu, Resmi Evrakta Sahtecilik Suçu.
Taksirle İşlenen Bazı Suçlar: Taksirle Adam Öldürme Suçu, Taksirle Yaralama Suçu.
Ne Kadar Süreyle İnfazın Ertelenmesi Mümkündür?
Hükümlü, sadece 2 kez kişisel nedenlerle infazın ertelenmesi başvurusu yapma hakkına sahiptir. İnfazın ertelenmesi, her başvuru için en fazla 1 yıl olmak üzere, toplam 2 yıllık bir süre için mümkündür (md. 17/2). Hükümlü ilk başvurusunda en fazla 1 yıllık bir süre için infazın ertelenmesi talebinde bulunabilir. Hükümlünün talebi kabul edilip de verilen erteleme süresi bittikten sonra, ikinci kez infazın ertelenmesi başvurusunda bulunulabilir.
Birden Fazla Cezaya Mahkumiyet Halinde İnfazın Ertelenmesi
İnfaz Kanunu’na göre, hükümlü hakkındaki her bir ceza diğerinden bağımsız bir şekilde varlığını korur. Ancak, birden fazla cezaya mahkum olan hükümlü hakkındaki cezalar içtima edilmelidir, yani cezalar toplanmalıdır (5275 sayılı İnfaz Kanunu md.99). İnfaz erteleme şartları açısından içtima neticesinde elde edilen toplam ceza miktarı dikkate alınmalıdır. Örneğin, uyuşturucu madde kullanma suçu nedeniyle 1 yıl 8 ay ve dolandırıcılık suçu nedeniyle 2 yıl 1 ay hapis cezası alan hükümlünün her iki cezası toplandığında, toplama neticesinde elde edilen hapis cezası 3 yıl 9 ay olacağından bu hükümlü açısından infazın ertelenmesi mümkün değildir.
Hemen belirtelim ki, hükümlü hakkında denetimli serbestlik yasası uygulandığı sırada yeni bir hapis cezasının kesinleşmesi halinde de cezaların toplanması gerekir. İnfaz erteleme koşullarının oluşup oluşmadığı bu toplam ceza miktarı üzerinden belirlenmelidir. Örneğin, 1 yıl 8 ay hapis cezasına mahkum olan hükümlü cezaevinden tahliye edilmiş, 8 ay denetimli serbestlik uygulandıktan sonra, hükümlü hakkında 2 yıl hapis cezası daha kesinleşmiştir.Bu halde de cezanın bir kısmının infaz edilmiş olmasının hiçbir önemi yoktur. Cezalar içtima edildiğinde (toplandığında) toplam ceza miktarı 3 yılı aştığından, denetimli serbestlik uygulanan mahkum hakkında kesinleşen ikinci cezanın infazının ertelenmesi mümkün değildir.
İnfazın Ertelenmesinin Mümkün Olmadığı Haller
Kanuna göre aşağıdaki hükümlüler hakkında cezanın infazının ertelenmesi kararı verilemez (md. 17/6):
Örgüt faaliyetleri çerçevesinde işlenen suçlardan hükümlü olanlar (Siyasi suçlar dahil),
Cinsel dokunulmazlığa karşı işlenen suçlardan hükümlü olanlar,
Mükerrirlere özgü infaz rejimi uygulanmasına karar verilenler,
Disiplin veya tazyik hapsi nedeniyle hükümlü olanlar.
Cezaevindeki Hükümlüler İçin İnfaza Ara Verme Başvurusu
Cezaevinde bulunan hükümlüler de “infaza ara verilmesi” için savcılığa başvurabilirler. Ancak, cezaevinde bulunan hükümlüler için infaza ara verilebilmesinin şu nedenlerden herhangi birinin gerçekleşmesi gerekir (md. 17/3):
Hükümlünün yükseköğrenimini bitirebilmesi,
Anne, baba, eş veya çocuklarının ölümü veya bu kişilerin sürekli hastalık veya malullükleri nedeniyle ailenin ticari faaliyetlerinin yürütülebilmesinin veya tarım topraklarının işlenebilmesinin imkânsız hâle gelmesi,
Hükümlünün hastalığının sürekli bir tedaviyi gerektirmesi,
Yukarıdaki durumlara benzeyen zorunlu veya acil hallerin bulunması.
Cezaevindeki hükümlü hakkında cezanın infazına en fazla 6 ayı geçmeyen sürelerle ve ancak 2 kez ara verilebilir. Yani, cezaevindeki hükümlünün cezasının infazına ara verme süresi en fazla 1 yıl olabilecektir.
İnfazın Ertelenmesi İçin Teminat Şartı ve Teminatın İadesi
Hükümlünün istemiyle hapis cezası infazının ertelenmesi teminat (güvence) gösterilmesi şartına bağlı tutulabilir (5275 sayılı İnfaz Kanunu m.17/5). Teminat, uygulamada belli miktarda bir paranın vergi dairesine yatırılması yönetemiyle tahsil edilmektedir. İnfaz savcılığı belli bir miktarda paranın (Genellikle 5000 TL) yatırılması halinde infazın ertelenmesine karar vermektedir.
Hükümlü, erteleme süresi bittikten sonra cezasını infaz etmek üzere teslim olduğunda teminat iade edilir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder